Monotypia - wyjątkowa technika jednej odbitki

Jak to się zaczęło?

Pionierem techniki monotypii był Giovanniego Benedetto Castiglione, włoski malarz, akwaforcista i rysownik, który tworzył w XVII w. W tamtym okresie monotypia polegała na wykonaniu rysunku na płaskiej miedzianej powierzchni pokrytej farbą, następnie przykładano do niej papier, aby zrobić odbitki. Wielu nazywało monotypię techniką przypadku, z powodu używania różnych narzędzi do odbijania wykonanego rysunku. Obecnie technikę tą możemy spotkać nawet w przedszkolu czy szkole. Jest często wykonywana na zajęciach plastyki dzięki łatwości przygotowania, za powierzchnię może posłużyć na przykład karton lub płyta akrylowa.

Jak zrobić monotypię?

Monotypię możemy stworzyć na różne sposoby: na tekturze, szkle czy żelatynie. Z monotypią na żelatynie pracuje się bardzo przyjemnie i szybko. Technika ta nie wymaga użycia prasy graficznej, ani żadnych specjalistycznych materiałów, a jednocześnie pozwala uzyskać ciekawe, szlachetne efekty. Wystarczy rysować na przygotowanym podłożu.

Monotypia na żelatynie

Potrzebujemy:

• Paczka żelatyny spożywczej
• Gorąca woda i naczynie do rozmieszania żelatyny
• Płytkie naczynie, do którego wlewamy roztwór (półmisek z wyższym rantem, plastikowy pojemnik, głęboki talerz, jednorazowy plastikowy talerzyk – pamiętaj, że kształt naczynia będzie Twoim polem/obszarem do pracy)
• Farby wodne w dowolnym kolorze (akryle, tempery, plakatówki, tusze lub wodorozcieńczalne farby do grafiki)
• Pędzle, ewentualnie wałeczek graficzny lub malarski
• Paleta malarska, ewentualnie podkładka do rozprowadzania farby wałkiem (paletą może być kawałek kartonu lub stary talerzyk/ do rozprowadzenia farby wałkiem wystarczy płytka plexi)
• Materiały pozwalające odbić kształty i struktury (liście, wybrane rośliny, kawałki koronki, firanki, pognieciona folia, sznurek, tektura falista, folia bąbelkowa itd.)
• Dowolny rodzaj papieru – zacznij od zwykłych niezbyt grubych kartek np. z bloku rysunkowego
• Gąbka do naczyń
• Szmatka

Przygotowanie żelatyny

Żelatynę rozpuszczamy w mniejszej ilości wody niż jest to wskazane na opakowaniu. Roztwór przelewamy do przygotowanego naczynia, usuwają ewentualne bąbelki powietrza. Ostudzoną żelatynę schładzamy w lodówce, aż do całkowitego zastygnięcia. Żelatynowa tafla jest bazą do stworzenia matrycy! Teraz wszystko zależy od naszego pomysłu, możemy równomiernie nałożyć farbę wałkiem lub użyć pędzla. Spróbuj użyć wyciętych szablonów, którzy przykładamy do farby w celu odbijania struktury różnych materiałów, maskowania/kadrowania fragmentów matrycy itd.

Wykonanie odbitki

Aby wykonać odbitkę, przykładamy kartkę papieru do matrycy i delikatnie dociskamy dłonią po całej powierzchni drukującej. Ostrożnie ściągamy papier z matrycy i gotowe! Możesz nadal pracować z pozostałą farbą, zmienić kolor na inny lub wykonać całkowicie nowe dzieło. Wyjątkowością tej techniki jest fakt, że nigdy nie powstaną dwie identyczne odbitki.

Monotypia na kartonie

Przygotowujemy powierzchnię kartony pokrywając ją na przykład farbą plakatową. Następnie nakładamy kartkę papieru i wykonujemy rysunek używając ołówka lub długopisu. Im mocniej będziemy rysować po kartce tym ciemniejszy kolor odbicia uzyskamy. Na koniec ściągami odbitkę i pozostawiamy do wyschnięcia. Tym sposobem otrzymujemy naprawdę efektowne i niesamowite dzieła.