Linoryt i drzeworyt. Czy współcześnie korzysta się z matryc?

2021-06-25
Drzeworyt i linoryt to matryce, które swoją nazwę zawdzięczają materiałowy, którego są wykonane. Wykorzystywane są w najstarszej technice graficznej czyli w druku wypukłym. Odbitka powstaje poprzez odbicie farby nałożonej na wypukłe części formy.

Drzeworyt - co to jest?

Drzeworyt jest techniką graficzną, należąca do druku wypukłego. Drzeworytem nazywa się również odbitkę uzyskaną tą techniką. W drzeworycie korzysta się z deski, na której tworzy się rysunek, a następnie przy pomocy specjalnych narzędzi wycina się tło, które na odbitce będzie białe. Pozostawione wypukłe miejsca są elementami drukującymi, czyli po pokryciu klocka farbą drukarską, właśnie one odbiją się na papierze.

Drzeworyt, w zależności od przygotowanego klocka i sposobu jego wycinania, dzieli się na:

  • drzeworyt wzdłużny (langowy) – używana jest deska cięta wzdłuż pnia; tło wycinane jest dłutami i nożami w miękkim drewnie (lipa, jabłoń, świerk),
  • drzeworyt poprzeczny (sztorcowy) – używana jest deska cięta w poprzek pnia, która składa się z posklejanych małych klocków. Całość klocka cięta jest rylcem w twardym drewnie (bukszpan, dzika grusza).

Linoryt - co to jest?

Linoryt – technika graficzna należąca do technik druku wypukłego. Linoryt podobny jest do drzeworytu wzdłużnego z tą różnicą, że rysunek zamiast w drewnie żłobi się w linoleum. Jest łatwe do obróbki i odporne na uszkodzenia, a rycie możliwe we wszystkich kierunkach. Do przygotowanie matrycy używa się dłut, noży i innych narzędzi, którymi możemy ciąć materiał. Odbitki wykonuje się na prasie ręcznej lub za pomocą kostki introligatorskiej.

Historia drzeworytu

Drzeworyt to najstarsza obok kamieniorytu technika graficzna. W starożytności używany był m.in. do stemplowania tkanin. Najstarszym okazem, który się zachował są tkaniny koptyjskie z VI w., które można zobaczyć w licznych muzeach w Polsce. Na wielką skalę z techniki tej korzystali buddyści, którzy potrzebowali wielu odbitek do celów misyjnych.

Do Europy technika drzeworytu dotarła dopiero w X w., a do powszechnego użycia wszedł w XIV wieku. Najstarszy europejski drzeworyt również wywodzi się z austriackiego klasztoru Buxhein.

Jak wygląda to współcześnie?

Obecnie grafika warsztatowa została odstawiona w cień, głównie ze względu na trudność i czasochłonność wykonywania dzieł. Dzisiejszy rynek sztuki korzysta z nowych technologii jak grafika komputerowa, która daje młodym artystom stosunkowo dostępną formę wypowiedzi twórczej. Trzeba zauważyć, że grafika warsztatowa, jest bardzo wymagająca również pod kątem niezbędnych narzędzi, całego skomplikowanego procesu twórczego, a przede wszystkim materiału i miejsca. Nie każdy młody artysta ma możliwość stworzenia swojej własnej pracowni.

Mimo wszystkich przeciwności zachowała się garstka artystów, którzy poświęcili się doskonaleniu odpowiednich umiejętności manualnych i plastycznych. Dlatego znając trud wykonania dzieła w tej technice, odbieramy je jako jeszcze bardziej piękne i zachwycające.


Ważne: Strona wykorzystuje pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania serwisu do indywidualnych potrzeb użytkowników. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Więcej informacji można znaleźć w naszej "Polityce Cookies".